pojazdy samochodowe

Sprzęgło cierne – rodzaj sprzęgła poślizgowego, w którym przeniesienie momentu następuje poprzez połączenie cierne. Zwykle para lub więcej elementów ciernych dociskanych jest do siebie za pomocą elementów pomocniczych zwykle cięgień lub sprężyn. Pełni ono rolę ogranicznika maksymalnego momentu obciążającego mechanizmy. W momencie powstania obciążeń dynamicznych znacznie przekraczających wartość momentu obrotowego silnika, dochodzi do poślizgu sprzęgła, przez co mechanizmy napędowe są zabezpieczone przed przeciążeniem. Ze względu na to, że w czasie poślizgu energia mechaniczna zamieniana jest w cieplną, często konieczne jest chłodzenie sprzęgła. Zwykle stosuje się chłodzenie olejowe.

Sprzęgła cierne ze względu na budowę dzielą się na:

Ze względu na środowisko pracy występuje podział na sprzęgła:

Sprzęgła cierne często stosuje się jako synchronizatory prędkości wałów napędowego i napędzanego, przed włączeniem głównego sprzęgła przymusowego sztywnego rozłącznego, a także jako synchronizatory w skrzyniach biegów (sprzęgła cierne stożkowe).

Sprzęgła cierne mogą występować w roli sprzęgła ośrodkowego, to jest takiego, które włącza lub wyłącza się, gdy wał napędowy osiągnie określoną prędkość obrotową.

Skrzynia biegów – mechanizm umożliwiający zmianę przełożenia, a przez to służący do efektywnego przekazywania mocy wytwarzanej przez silnik do napędu maszyny roboczej lub pojazdu. Przełożeniem nazywa się stosunek prędkości obrotowej na wale wyjściowym, do prędkości obrotowej na wale wejściowym. Zmiana przełożenia jest wprost proporcjonalna do zmiany przekazywanego momentu obrotowego. Skrzynia biegów łączona jest z silnikiem za pomocą sprzęgła. Biegiem w skrzyni biegów nazywa się realizowanie konkretnego przełożenia.

Sprzęgła hydrauliczne stosujemy zazwyczaj w instalacjach, w których znajduje się kilka obiegów grzewczych i każdy z nich wyposażony jest w swoją pompę. Umożliwia to prawidłowe zrównoważenie ciśnienia i przepływów pomiędzy stroną kotła a stroną instalacji odbiorczej. Wnętrze sprzęgła jest puste dlatego przepływ jest możliwy we wszystkich kierunkach, zależy on jednak ściśle od zastosowanych w instalacji pomp i zaworów, które mają na to wpływ.

Sprzęgło hydrauliczne jest urządzeniem wbrew pozorom bardzo prostym. Jest to zamknięta przestrzeń instalacji, do której podłączone są króćce kotła i instalacji (stanowiącej odbiornik ciepła). Sprzęgła najczęściej wykonane są ze stali węglowej lub nierdzewnej, całość powinna znajdować się w izolacji, która ogranicza straty ciepła do minimum. Dodatkowym wyposażeniem sprzęgła może być zawór spustowy montowany w dolnej części oraz odpowietrznik automatyczny umieszczony w górnej części.